abere ba

Ernest Lluch Kultur Etxean erakusketa

‘abere ba, palindromo ilustratuen piztegia’, bestiario klasikoen antzera, testu, hitz eta hizkien bilgunea da.
Etxekotua izan nahi ez duen piztia multzoa.
Animalia bakoitzaren izenaren baitan, atzeraka, beste hitz bat ezkutatzen da, hizkiak animalien itxuran oinarritzen dira eta ez dirudi hau kasualitatea denik.

‘abere ba’ liburuak 101 animalia grafiko eta bakoitzari dagokion palindromoa biltzen ditu, testu, hitz, hizki eta iruditeriatik serioski interpretatutako mundu ludikoa eraikitzeko.

Erakusketa honek abereak askatu eta berrantolatzen ditu. bigarak, Itziar Aranburu eta Jon Ander Garciak osatutako sortzaile bikote kapikuak, zeinuaren potentzial grafiko, hotsezkoa eta semantikoa esploratzen jarraitzen du, beti esanahiaren bila ez ibiltzeko.

11 abere

abereak letterpressean atzekoz aurrera

Begiaundi Press, piztia hau ere, letterpress tailerrean sortutako lanek liluratuta gintuzten aspalditik.
Letterpress prentsan, garai batean egiten zen moduan inprimatzen da, oinarrizko elementuak aspaldiko inprentako berun eta egurrezko letrak direlarik. Horrek zuzen zuzenean lotzen du “abere ba” proiektuarekin, letrak bait dira abiapuntua. Gainera inpresio teknika berak, konposaketa ispilu moduan pentsatuarazten du, irudia matrizean norantza batetara kokatu eta inprimatutako irudi eta testua aurkako norantzan agertuko da. Honela, inpresio teknika bera palindromoaren ispilu izaerarekin lotzen da.
Abere-arteko hamaika animalia aukeratu genituen teknika honen bidez gauzatzeko, hamaika aleko serie bana.

abere ba Ernest Lluch karramarro horra marrak

abere ba Ernest Lluch karramarro horra ele bele

abere ba Ernest Lluch karramarro horra koral arok

abere ba Ernest Lluch karramarro horra oilarra lio

entomologo zomorro palindromo bilkura

orro mamorro

orro

1 iz. Marraka. Lehoiaren eta beste zenbait basapiztiren soinu oihukatua. Baita itsaso eta haizearen marrua ere.

2 hizkl. Oro har, /r¯/ fonema ahokari, dardarkari, hobietako, ahostun eta azkarraren imajin akustikoa errealitatera daraman zarata ozen palindromoa. Horretarako, mihi punta hobietan joaz sortu behar da soinu dardarkaria, bibrazioa gutxienez hiruzpalau aldiz eginez.

mamorro

1 iz. Zomorroa, mamutxa, mamarrua, momotxorroa, mamoxarroa, xorrotxa, mamuzarra, mamua, maimur, mamaur, kokoa, kotxoa. Animalia ttiki hauek poemak egiten dituzte baina ahoarekin sortutako hotsa ia entzungaitza da besteontzat, ahoa ia ikusezina.

2 iz. Baina neguan, zomorro-zorroen garaian, mamorroengandik babesteko konjuruan, lantzean behin, komunitate osoak zomorrotu, mozorrotu eta joarea joaz ujuju eta zantzoka orro egingo du.

3 mit. Etxean bizi den izaki txiki bihurria, orratzontzian ezkutatu eta teklatu gainean pausoka ibiltzen dena, beretzako izenak asmatuzxcvbnm,.-ç´ñlkjhgfdsa QWERTYUIOP`+ mamarroa, iratxoa, familiarra, gaizkina, galtxagorria, etxejauna, ximelgorria, maloa, gauargia, mamuka, zamorroa, akilimarroa, zikilmarroa, intxixua, amiamakoa, babaua, inguma, maumaua, aidetikakoa, aiharra, haioa, mamurra, beste mutila, patue, prakagorria.

usu musu

aurrez aurre begira

Aurrez aurre begiratzen dute animaliek, eta baita alboz ere.
Ahalik eta interbentzio gutxiena egin dugu hizki, hitz eta hizkuntzari aurrez aurre eta alboz begiratuta.
Palindromo bat aurkezten dugunean, hitzetan zegoena argitara ekartzen dugun moduan, letrek ezkutatzen duten animalia paperean agertu zaigu.

ametsaren Aroan, ilargia noiz itzuliko zain dagoena

Alpha hitzak greziarrez ‘idi’ esan nahi zuen eta Alp buruz behera jarrita Alpha zeinua sortu zuten, /a/ hotsa idazteko.

Lehoi-kumeak lehiakor aharrausi eta lozorroa.

Lehoi-emeak letaginak zorroztuz borrokan orroa.

Lehoi-arrak gorputza ingerada, burua zirriborroa.

tigreak, orrialde batetik bestera jauzi handiak eginez,
zekorraren tamainako ugaztun handiak harrapatu eta jan ditzake.

Zenbat urubi, hainbat aburu. Eta habian lau buru.

zebra: Izaki singularra, etengabe ‘zer ba?’ galdetuz, pentsamendu adarkatua beharrean errizomatikoa duena.

a!

orain ikusi dut!

Abezeko letretan abereen formak, gorputz eta aupegiak topa daitezke, pareidolia eta isologo artean, monograma edo anagrama bizidunak.
“a” hizkian abere ugari topatu dugu, bere ingeradan, tinta beltzean eta baita hutsuneetan ere.
Azeria, foka, antzara, foka, izkira, arrabioa, astoa akusia, marrazoa, orka, saia, aharia, okapia, igaraba, katua, pauma, arratoia, olarrua, sepia, oilarra, lapa eta abere orokorra, besteak beste.

arte letra

In girum imus nocte et consumimur igni

Letrekin egindako arte honekin lotura zuzena dute animalia basati zein abereek. Palindromoen historian etengabe animaliak protagonista dira:

Palindromoa palindromedario eta kamelido dilemak dituzten beste izakien aitzindaria omen da ere.

“sator arepo tenet opera rotas”

Duela bi mila urte baina lehenago idatzi eta mantendu den palindromorik aintzinako eta bereziena latinez idatzitako “Sator karratu magikoa“ da.

“In girum imus nocte et consumimur igni”

Mende ugari duen deabruaren olerki edo igarkizunaren erantzuna gau sitsa edo gau tximeleta omen da.
“in girum imus nocte”: iluntasunaren edo gauaren inguruan bueltaka ari gara.
“et consumimur igni”: eta suak kontsumitzen gaitu.

“Dábale arroz a la zorra el abad”

Amintok 1837an Bartzelonako “ El Guardia Nacional” egunkarian idatzitakoa, gaztelaniako palindromo ezagunenetarikoa da.
Kirikiño (Ebaristo Bustinza) izan zen 1923an euskarazko palindromorik luzeenaren bila leihaketa abiatu zuena.
Markos Gimeno etengabe ibili zen asto hitzaren bila, edo azti hotsarena?

Eta 2020ko otsailaren 2an “abere ba” jaio zen…

2020-02-02

egun kapikuan aurkeztua

2020ko otsailaren 2a kapikua da. 2020 02 02. Oso data berezia. Egun honetan, urteak 33 izango ditu aurretik eta 333 faltako dira urtea amaitzeko.

Data horretarako argitaratu nahi izan dugu abere ba liburua.

azti hitza gehi hegazti hitza

xiruliruli

txio-txio horiak

xiru-liru-li xuriak

txor-txor beltxak

txan-txan gorriak

piztegia

abere eta piztien hiztegia

Hiztegiko sarrerak uztartu eta eleekin nahasiz, harremanak eta irudimenak piztu. Enziklopedia etimologiko ilustratu edo Bestiarium garaikidetu bat balitz bezala, hautazko diruditen hitzen arteko loturak eta abere-irudi eta letren arteko harremanak ezarriko dira, mitologia, kantu, kontu, atsotitz, onomatopeia, hitzulpen eta ele-meleak nahasiz.

abere ba palindromo ilustratuen piztegia ardi hidra textua

abere ba palindromo ilustratuen piztegia airez azeria

abere ba palindromo ilustratuen piztegia 05 erbi libre textua

abere ba palindromo ilustratuen piztegia 05 erbi libre

abere ba palindromo ilustratuen piztegia 08 izarron orrazi textua

abere ba palindromo ilustratuen piztegia 08 izarron orrazi

abere ba palindromo ilustratuen piztegia 10 afari jirafa textua

abere ba palindromo ilustratuen piztegia 10 afari jirafa

abere ba palindromo ilustratuen piztegia 12 kastore herotsa textua

abere ba palindromo ilustratuen piztegia 12 kastore herotsa

abere ba palindromo ilustratuen piztegia 14 astro mortsa textua

abere ba palindromo ilustratuen piztegia 14 astro mortsa

abere ba palindromo ilustratuen piztegia 16 arras ugaseme sagusarra textua

abere ba palindromo ilustratuen piztegia 16 arras ugaseme sagusarra

abere ba palindromo ilustratuen piztegia 18 ut suge gustu textu

abere ba palindromo ilustratuen piztegia 18 ut suge gustu

abere baren informazio eguneratua izateko, webgune eder bat eraiki dugu.

Liburua liburu dendetan eta Pamielaren webgunean ere salgai aurki dezakezu .

abere ba: palindromo ilustratuen piztegia erakusketa

2020/11/13 – 2021/02/27
Donostiako Ernest Lluch kultur etxean ikusgai.

Ekoizpena: Donostia Kultura.
Ideia, diseinua, testuak: bigara eta abereak.
Letterpress inpresioa: begiaundipress.
Ikusentzuneko errealizazioa: zazpi t´erdi.
Hizkiekin animazioa: Unai Guerra.
Inpresio digitala: room278.
Egur abereak: arquimaña.
Tipografiak: Georgia>> Matthew Carter, Libre Baskerville + Libre Franklin >> Pablo Impallari.